ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ / ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Βραβευθέντες Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας
8/10/2023 Κυριακή | 17:15
Λογοτεχνική Σκηνή
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΒΡΑΒΕΥΘΕΝΤΕΣ
Αντώνης Μπαλασόπουλος
Ο Αντώνης Μπαλασόπουλος γεννήθηκε το 1970 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και κατόπιν συνέχισε τις σπουδές του στην Αγγλική Λογοτεχνία και την Συγκριτική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, στις ΗΠΑ. Από το 2001 εργάζεται, αρχικά ως Λέκτορας και τώρα ως Αναπληρωτής Καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας, στο Τμήμα Αγγλικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπου ειδικεύεται στην λογοτεχνία της Ουτοπίας από την αρχαιότητα ως το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα,τη σχέση Ουτοπίας και μοντερνισμού, την πολιτική θεωρία, τη φιλοσοφία, και την κριτική θεωρία. Από τον Μάιο του 2019 είναι Κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Έργα του στο χώρο της δημιουργικής γραφής είναι δύο συλλογές αφορισμών και μικρών δοκιμίων —Απ’ το μάτι της βελόνας. Αρχείο ελλειπτικών παρορμήσεων(Galerie Astra, εκτός εμπορίου, 2010) και Το βιβλίο των μικρών συλλογισμών (Galerie Astra, 2011)— καθώς και οι ποιητικές συλλογές Πολλαπλότητες του Μηδενός (Σαιξπηρικόν, 2020) και Λευκό στο λευκό (Ενύπνιο, 2021).
Ο κύβος
Τριάντα ιστορίες -άλλες πολύ σύντομες, άλλες λιγότερο- τακτοποιημένες στις έξι πλευρές ενός έγγραφου παζλ. Ιστορίες για την παιδική ηλικία και την ενηλικίωση, για την εγκόσμια εμπειρία και για τη δυνατότητα μιας υπέρβασης, όπως αυτή προσφέρεται -φευγαλέα και αβέβαια- εντός των εγκοσμίων. Πέρα απ' το καλό και το κακό, υπάρχει μια πραγματικότητα μοναξιάς και συμπόνοιας, απόγνωσης κι ελπίδας, θυσιών και θριάμβων του εγωισμού, βίας και τρυφερότητας, περιορισμών και παιγνίων. Συχνά, υπάρχουν εκπλήξεις, αν και αρκετές φορές είναι επιφυλακτικές, στην αναμονή μιας δεύτερης (ή τρίτης) αναγνωστικής αναψηλάφησης. Με όρους ύφους, Ο κύβος είναι ένα εγχείρημα διάσχισης του ρεαλισμού ως τα όριά του, αναζήτηση μιας γραφής ανάμεσα στον χώρο "αυτού που θα μπορούσε να συμβεί" και στην αλληγορία, το σύμβολο, το αινιγματικό ή το ακαθόριστο. Ή αλλιώτικα: μια κίνηση στο σύνορο που εκτείνεται ανάμεσα στο μαγνητικό πεδίο της πρόζας και σε μια δύναμη άνωσης εντός της, που την ωθεί να σηκωθεί λίγο ψηλότερα από την άσφαλτο της καθημερινότητας. Λίγο ψηλότερα· όχι πολύ, γιατί θαύματα δεν υπάρχουν εδώ. Μονάχα ρωγμές και δυνατότητες, άλλοτε προσπελάσιμες στους ήρωες των ιστοριών, άλλοτε όχι. Αλλά πάντοτε ενταγμένες στο ζητούμενο μιας ηθικής εμμενούς στο λογοτεχνικό φαινόμενο, στη συνάντηση γραφής και πρόσληψης πάνω στο έδαφος ενός μοιρασμένου ρίσκου.
Κώστας Λυμπουρής
Ο Κώστας Λυμπουρής γεννήθηκε στη Λευκωσία της Κύπρου το 1950 και μεγάλωσε στο Κάτω Δίκωμο της επαρχίας Κερύνειας. Υπηρέτησε ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση, φτάνοντας στον βαθμό του λυκειάρχη. Είχε πλούσια δράση στη συνδικαλιστική οργάνωση των καθηγητών (ΟΕΛΜΕΚ) και στον Σύνδεσμο Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων, στην προεδρία του οποίου υπηρέτησε για εφτά χρόνια. Διετέλεσε αντιπρόεδρος του Εκπαιδευτικού Μεταρρυθμιστικού Ομίλου Κύπρου και μέλος στα συμβούλια άλλων, εκπαιδευτικών, κυρίως, ομίλων και συνδέσμων.
Πήρε μέρος στις επιτροπές του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, για την έκδοση των βιβλίων "Της πατρίδας χώματα" (1985), "Το καράβι της Κερύνειας" (1987) και Η κατεχόμενη γη μας (1991). Εξέδωσε τη μελέτη "Η ίδρυση της ΟΕΛΜΕΚ και η λειτουργία της από το 1953 μέχρι το 1960" (2005). Διηγήματά του δημοσιεύτηκαν στα λογοτεχνικά περιοδικά "Ύλαντρον", "Πόρφυρας",
"Νέα Ευθύνη", "Η λέξη", "Νέα Εποχή" και "Άνευ". Εξέδωσε τις συλλογές διηγημάτων "Προσωρινά κλειστό" (Πλανόδιον, 2006), "Για μια μικρή παύλα" (Κέδρος, 2011) και "Των ημετέρων άλλων" (Παράκεντρο, 2014). Με την τελευταία του αυτή συλλογή πήρε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από το 2000 μέχρι το 2007 συμμετείχε στην εκδοτική ομάδα του λογοτεχνικού περιοδικού Ύλαντρον. Από το 2008 μέχρι το 2011 υπηρέτησε ως Μορφωτικός Ακόλουθος στην πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα.
Αθαλάσσα
Σαράντα τόσα χρόνια μετά το 1974, η Κυπριακή Δημοκρατία αποφάσισε να ταυτοποιήσει τα οστά όσων ασθενών του Ψυχιατρείου Αθαλάσσας σκοτώθηκαν κατά τον βομβαρδισμό του ιδρύματος από την τουρκική αεροπορία.
Τα ζητήματα, όμως, που προέκυψαν ήταν πολλά. Ζούσαν ακόμα οι συγγενείς τους, ώστε να δώσουν αίμα για την έρευνα; Και αν ναι, θα ήθελαν να συμβάλουν σε κάτι τέτοιο; Αρκετοί μόνιμοι τρόφιμοι είχαν εγκαταλειφθεί και ξεχαστεί στο ψυχιατρείο, ακόμα και από τους δικούς τους, ως αποτέλεσμα των κοινωνικών προκαταλήψεων της εποχής. Και ποια ταυτότητα θα διακριβωνόταν; Του ατόμου πριν από τον εγκλεισμό του ή μετά; Κάμποσοι ασθενείς, με την άλλη λογική τους, υπό το βάρος των προβλημάτων τους, είχαν από μόνοι τους αποπροσωποποιηθεί.
Το μυθιστόρημα αναφέρεται στη ζωή εντός του ψυχιατρείου κατά τη δεκαετία που προηγήθηκε (1964-1974), σκιαγραφεί αυτή την άλλη μικροκοινωνία, στην οποία αντανακλώνται και προσλαμβάνονται με διαφορετικούς όρους -ανάμεσα στο παράλογο και το κοινώς νοούμενο λογικό- τα όσα συμβαίνουν και στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο: ο έρωτας, το καλό, το κακό, η πολιτική, η ειρήνη, ο πόλεμος.
Μια αδιόρατη κλωστή χωρίζει τα δύο πεδία, τη λογική και το παράλογο, καθώς κυλούν τα χρόνια αυτής της δεκαετίας και οι ήρωές μας μετεωρίζονται πάνωθέ της. Στα χρόνια εκείνα άλλωστε διαδραματίζονται γεγονότα εξόχως σημαντικά και οι ακραίες εκφάνσεις τους εκδηλώνονται ως ένα κρίσιμο σταυροδρόμι του 20ού αιώνα, στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στον κόσμο.
Μιχάλης Μαυροθέρης
Ο Μιχάλης Μαυροθέρης γεννήθηκε στις 14 Οκτώβρη 1988, στην Λευκωσία. Είναι ένας Κύπριος ποιητής και συγγραφέας. Η δουλειά του έχει εκδοθεί σε διάφορα μικρά λογοτεχνικά περιοδικά. Έχει εκδόσει μυθιστορήματα και ποιητικές συλλογές.
Μαύρη Θάλασσα
Ένα πειραματικό αφήγημα, μια πορεία επιβίωσης, μύησης και ενηλικίωσης ενός παιδιού που ακολουθεί έναν άντρα μετά από μια μαζική πολιτισμική καταστροφή. Η αφήγηση εμφανίζει πολλές προσχώσεις από το ιστορικό παρελθόν και συγχρόνως αναγωγές σε ένα δυστοπικό απροσδιόριστο μέλλον· έναν φανταστικό κόσμο με επαφές εξωγήινων όντων. Οι αφηγηματικοί τρόποι είναι επίσης ποικίλοι και συμπλέκονται περίπλοκα: διάλογοι, ηχομιμητικοί φθόγγοι, σβησμένα τμήματα του γραπτού λόγου, έμφαση στις ιδιότητες των προσώπων (ο άντρας, το παιδί κ.λπ.) και συγχρόνως υπονόμευση των αναμενόμενων στερεότυπων χαρακτηριστικών τους (σκληρή αντίδραση του παιδιού κ.λπ.). Η άναρχη αφήγηση εξεικονίζει έναν κόσμο θρυμματισμένο, σαν μια πλατφόρμα ηλεκτρονικού παιχνιδιού, χωρίς συγκεκριμένη αρχή και χωρίς δυνατότητα τέλους (ενδιαφέρον από αυτή τη σκοπιά παρουσίαζει και ο συντονισμός της τυπογραφικής φόρμας του βιβλίου με το περιεχόμενό του). Πρόκειται για μια τολμηρή προσπάθεια πειραματισμού με το φανταστικό είδος της μελλοντολογικής δυστοπίας, το οποίο δεν είναι τόσο συνηθισμένο στη γραμματεία μας. Ο συγγραφέας αντλεί ελεύθερα από λογοτεχνικές και κινηματογραφικές εκδοχές, αλλά και την ποπ κουλτούρα και καταφέρνει να αναπαραστήσει έναν ερειπωμένο μεταβιομηχανικό κόσμο, υποβάλλοντας στο επίπεδο των συνειρμών αντιστοιχίες με τον δικό μας και ασκώντας εμμέσως κριτική σε σύγχρονα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα.
Μαρία Καντωνίδου
Η Μαρία Καντ (Καντωνίδου) γεννήθηκε στην Κύπρο· ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε αγγλική και ελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Παιδαγωγική Επιστήμη. Εργάζεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αγαπάει ιδιαίτερα τη γραφή και τη φωτογραφία. Κείμενα και φωτογραφίες της έχουν δημοσιευθεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά, καθώς και σε συλλογικούς τόμους. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και τα ιταλικά. Η stanza, εκδόσεις Gutenberg 2021, είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.
Stanza
ενδέχεται
Το φως μου νέμεται ένα φως
(πλατύ, ιλαρόν, πεφιλημένον)
και ένα ενδέχεται - λεμόνια
κοιμούνται στα περβάζια μου.
Επιμένω: Άσε τα φώτα στο ρήμα τους.
Ενδέχεται να σε ταξιδέψω ερήμην μου.
